De risico's bij gebruik van het verkeerde blusmiddel

Tijdens een brand kan er paniek ontstaan ​​en het enige waar je je op zou moeten concentreren is om de brand zo snel mogelijk te blussen, met behulp van de aanwezige brandblussers. Er zijn echter verschillende soorten brandblussers omdat er verschillende soorten brandklassen zijn (Lees onze blog over verschillende ‘Brandklassen en Blusrating‘) – elk blusmiddel moet uitsluitend worden gebruikt voor het type brand waarvoor ze zijn ontworpen om te voorkomen dat de brand of situatie wordt verergerd. In deze blog leggen we de risico’s uit van het gebruik van de verkeerde brandblusser voor een specifieke brand.

Als het gaat om het kiezen van de juiste brandblusser, is geen enkel type brandblusser volledig effectief op alle typen branden. Dus voordat je een brandblusser koopt, is het van vitaal belang om goed te kijken met wat voor soort brandrisico’s je te maken hebt. Het kiezen van het verkeerde type brandblusser kan namelijk erg gevaarlijk zijn, zoals de brand verergeren en het risico op verwondingen vergroten voor diegenen die de brand proberen te blussen. Tenslotte kunnen sommige blusmiddelen een negatieve impact hebben op het milieu. Nog een reden om bewust te zijn van de brandblusser die je kiest.

Verschillende soorten blusstoffen en blussers

In het kort zullen we eerst de verschillende soorten blusstoffen en -middelen bekijken die we zoal tegenkomen:

• Water;
• Blusschuim (water + additief);
• Koolstofdioxide (CO₂);
• Poeder;
• Wet chemicals gebruikt in vetblussers;
• Watermist

Los van de blusstof hebben we ook te maken met Constante Druk en Patroonblussers. Benieuwd naar het verschil? Lees dan de blog: Het verschil tussen constante druk en patroonblussers

Waterbrandblussers, maar ook brandslanghaspels moeten in de eerste plaats worden gebruikt voor de bestrijding van A-klasse branden in bijvoorbeeld hout, papier of andere organische stoffen. Geen vloeistoffen of elektrische branden.

Schuimbrandblussers smoren het vuur door zuurstof weg te nemen. Daarnaast hebben deze blussers een koelende werking en een hoog indringend vermogen op de brandende stof. Ze zijn uitstekend voor het bestrijden van branden in vaste (A-klasse) en vloeibare stoffen branden (B-klasse).

CO₂–brandblussers worden gebruikt voor vloeistofbranden, elektrische en gasbranden. De werking van CO₂ berust op het zuurstof verdringend vermogen.

Poederbrandblussers kunnen in verschillende situaties worden gebruikt voor branden in vloeistoffen, vaste stoffen, elektriciteit en metaal. Poeder is negatief katalytisch waardoor het de verbranding negatief beïnvloedt en stopt. Het poeder in de blusser is een zout.

Vetbrandblussers zijn vereist in keukens waar olie en vet wordt gebruikt om te koken en bakken. Ze zijn ontworpen om specifiek klasse F-branden te stoppen; een brandklasse die andere typen brandblussers niet aankunnen. Deze specifieke blusstof (wet chemical) vormt razendsnel een dikke afdekkende schuimlaag op het hete vet, waardoor de vlammen in zeer korte tijd weggenomen worden.

Watermistblussers zijn een zeer specialistische blussers en worden vaak gebruikt in omgevingen waar zo min mogelijk nevenschade wordt verwacht van het desbetreffende blusmiddel. Deze blussers zijn geschikt voor branden van een organische aard (A-klasse) en theoretisch, gezien de kleine druppelgrootte, voor vetbranden (F-klasse).

Waterbrandblussers - de risico's

Het gevaar van het gebruik van een brandslanghaspel of een waterblusser bij een elektrische brand is dat je het risico loopt op een elektrische schok. Bij gebruik van water op een B (bijv. motorolie of plastic) of F (frituurolie) klasse brand verergert de situatie aanzienlijk door het ontstaan van steekvlammen én de verspreiding van de brandstof via de waterdruppeltjes in de stoom die ontstaat.

Schuimblussers - de risico's

Schuimblussers zijn effectief in de strijd tegen allerlei soorten branden, met name branden in vaste stoffen (A-klasse) en vloeistofbranden (B-klasse), maar ook elektrische branden tot 1000 volt. De blusstof is echter onbruikbaar voor gasbranden. Traditionele schuimblussers bevatten sterke fluorverbindingen, ook wel PFAS genoemd. In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat deze stoffen een negatieve impact op zowel milieu als gezondheid hebben. Deze PFAS stoffen zijn persistent, mobiel en nauwelijks biologisch afbreekbaar.

De Bioclass F3 fluorvrije schuimblusser is de eerste blusser in Nederland (mét A & B blusrating) die dit risico niet heeft, deze schuimblusser is 100% fluorvrij.

CO2-brandblussers - de risico's

Het grootste gevaar met CO₂-blussers is dat bij het gebruik in kleine ruimten verstikkingsgevaar ontstaat. We komen ook vaak CO₂ blussers tegen op onlogische plekken waar voornamelijk brandrisico A aanwezig is, terwijl deze blussers enkel zo’n brand (tijdelijk) zullen uitblazen. Als er eenmaal een gloeiende massa aanwezig is zal de brand vanzelf weer aanwakkeren nadat het CO₂ gas verdwenen is. Dit is ook de reden dat CO₂ blussers als aanvullende blusmiddelen worden gezien naast schuim- of poederblussers. Een ander risico bij het gebruik van een koolzuursneeuwblusser is het krijgen van brandwonden, doordat de zwarte afblaasmond verkeerd wordt gehanteerd en er bevriezing van de huid plaatsvindt. (De uitgangstemperaturen van CO₂ zijn -52° C in gasvorm en -78° C in sneeuwvorm.)

Poederblussers - de risico's

Bij het blussen met een poederblusser moet je voorzichtig zijn dat de brand niet opnieuw gaat branden nadat deze is gedoofd. Poederblussers zijn uitstekende blusmiddelen om een A, B of C brand te doven, maar ze hebben geen goed koelend effect. Dus als de brand niet 100% geblust is, kan deze weer aanwakkeren. Omdat bluspoeder laxerend werkt, moet je ook oppassen dat je het poeder niet inademt, dus gebruik deze blusmiddelen niet in een afgesloten ruimte. De nevenschade van deze blussers is vaak enorm. Vooral kostbare elektrische apparatuur is zeer gevoelig voor dit blusmiddel. Het zoute bluspoeder hecht zich op printplaten en elektrische verbindingen waardoor corrosie en korstsluiting plaatst kan vinden. Vaak moet een professioneel schoonmaakbedrijf worden ingeschakeld om de zoutresten op te ruimen om erger leed te voorkomen.

Het poeder in de blusser kan gaan klonteren. Dus keer de blusser zo nu en dan eens om, zodat je zeker weet dat wanneer je de blusser nodig hebt, deze doet wat hij hoort te doen.

Vetblussers (wet chemical) - de risico's

Terwijl deze brandblussers zijn ontworpen voor brand op basis van frituurolie of -vet, kunnen deze ook voor A-klasse branden worden gebruikt. De blusrating is echter beperkt voor het bestrijden van dit soort branden. Ons advies is daarom om een extra schuimblusser, specifiek geschikt voor A & B brandklassen, naast de vetbrandblusser te hangen.

Watermistblussers - de risico's

Dit type blusser wordt voornamelijk toegepast in omgevingen met kostbare middelen, zoals musea en archieven. Aangezien het uiterlijk van de blusser sterk lijkt op een reguliere schuimblusser, maar de blusstof in verhouding een behoorlijk mindere blusrating heeft, kan de gebruiker zich verkijken op het effect op het te blussen object. Alhoewel de blusser een F-rating heeft, adviseren wij deze blusser niet te gebruiken op vetbranden.